- 2012-03-18
- 10,107
- 80,213
درود
مقدمه
با توجه به تجربیاتی که حدود نیم قرن در فعالیت الکترونیکی کسب کردم ، با اطمینان عرض میکنم برتری مولتیمتر آنالوگ یا عقربه ای نسبت به دیجیتال بسیار بسیار زیاد است و برای امور تعمیرات فاصله زیادی از حیث قابلیت و توانایی دارند.
و اگرچه بخاطر دارم که در تاپیک های مختلفی مورد تحلیل و بررسی قرار دادم ، اما ازآنجا که خودم نیز بسادگی قادر به استخراج آنها نشدم لذا با توجه به اصرار و عنایت علاقمندان تاپیک حاضر را با همین عنوان تقدیم میکنم و در فرصت های آتی ویرایش و تکمیل خواهم کرد.
بدیهی است که یک تعمیرکار نیاز به ابزاری داره که در سریع ترین زمان ممکن قادر به کشف عیب گردد.
لذا درسته که با ابزاری مانند اسیلوسکوپ قادریم شکل موج های نقاط مختلف دستگاه ها رو بررسی و مشاهده کنیم اما غالبا تعمیرگاهم در طول یکسال برای یکبار هم نیاز به این اسیلوسکوپ نداره زیرا ایراد دستگاه ، قبل از آماده شدن اسیلوسکوپ پیدا شده .
به همین علت غالبا برای اندازه گیری ولتاژ و مقاومت و غیره ، به دقت زیاد مولتیمتر دیجیتال هم نیازی نداریم ، مضافا که برای استفاده از دیجیتال باید معایب آنرا تحمل کنیم که قابل تحمل نیست.
اگر به اندازه کافی ، مولتیمتر آنالوگ را تجربه کنید ، هرگز از دیجیتال بعنوان ابزار اصلی استفاده نمیکنید هرچند بندرت قابل استفاده هم هست و بندرت کمک میکنه چرا ؟
بدلایلی بشرح آتی ، باید دو یا چند مولتیمتر آنالوگ مشابه تهیه کنید که هر چه ارزونتر باشه غالبا بهتره چون بدلایل علمی و بدلیل سادگی ، سرعت بالاتری داره و با صدمه انها خسارت کمتری تحمل میکنید و مثل برق و باد هم تعمیر میشه چون اکثرا دارای مقاومت و خازن و دیود هست که همیشه دم دست دارید .
بنابرین
۱- قادریم ارزون ترین مولتی متر آنالوگ و مستعمل و دست دوم را برای تعمیر انتخاب کنیم . ( لااقل ۲ مولتیمتر مشابه)
اما مولتیمتر دیجیتال ارزون با نسیم هم میسوزه و معمولا بدلیل قطعات و آی سی نایاب و قیری ، قابل تعمیر هم نیستند و مجبورید از انواع گرانقیمت تهیه کنید که بازم به درد نمیخوره و فقط بسادگی نمیسوزه.
۲- سرعت تشخیص تعمیرکار با مولتیمتر آنالوگ بسیار بیشتره بطوریکه حتی شتاب و سرعت عقربه ، مقدار تقریبی را اعلام میکنه و غالبا نیاز ندارید حرکت عقربه را تا زمان توقف عقربه تعقیب کنید ، یعنی سرعت حرکت اولیه گویای حقیقتی است که بدنبال کشف آن هستید.
مثلا قصد دارید از وجود ولتاژ ۱۲ ولت تغذیه مطلع شوید ،
لذا مثلا سلکتور را به حالت ۱۲ ولت انتخاب میکنید و با ارتباط پروب به نقطه مورد نظر میبینید عقربه با سرعت مطلوبی حرکت کرد .
لذا همین کافیه و نیاز به مشاهده حرکت پایانی و توقف عقربه نیست و با توجه به تجربه های قبلی ، مطلع شدید ۱۲ ولت موجوده .
اما اگر با شتاب شدیدی حرکت کنه که غالبا فورا به انتها میکوبه بسرعت میفهمیم ولتاژ خطرناک بالاتر از ۱۲ موجوده.
و اگه با ناز حرکت کنه میفهمیم کمتر از ۱۲ ولت داریم و دیگه نیاز نیست منتظر حرکت پایانی و توقف عقربه باشیم.
یا برای تشخیص صحت مقاومت 1 یا ۱۰ اهمی فقط حرکت ابتدایی عقربه کافی است و مشخص میکنه سالمه یا خرابه.
زیرا کاهش یا افزایش اهم ، مقاومت ها بسیار بسیار نادره بطوریکه در طول سالیان دراز فعالیتم بتعداد انگشتان دست هم چنین ایرادی ندیدم و لذا در اقدامات مقدماتی ، فرض بر اینه که اهم مقاومت معیوب بشدت افزایش می یابد و غالبا بکلی قطع میشود .
اما در مراحل پایانی عیوبی که بسادگی پیدا نشدند ، بناگزیر احتمال بسیار ناچیز افزایش یا کاهش ناچیز اهمِ مقاومت ها رو هم بررسی و لذا ناگزیر به تعقیب عقربه تا توقف کامل آن خواهیم شد .
اما بازم تاکید میکنم بروز چنین ایرادی بویژه در دستگاه های جدید بسیار بسیار نادر است و در مراحل مقدماتی ارزش بررسی نداره.
۳- یکی دیگر از عالیترین قابلیت های آن ، شبه اسیلوسکوپ است بطوریکه قادر به تشخیص نوع ولتاژ و خرابی ولتاژه.
یعنی مثلا فرض کنید بجای ولتاژ صاف ۱۰ ولت مستقیم ، ولتاژ متغیری داریم که از ۹ ولت تا ۱۵ ولت در نوسان است و عمرا با دیجیتال قابل تشخیص نیست و نمایشگر تا فردا هم متوقف نمیشه و گیج میزنه و سردرگم هستیم و منتظر .
اما مولتیمتر آنالوگ شبیه اسیلوسکوپ انجام وظیفه میکنه و ازآنجاکه از وجود ولتاژ مطمئن شدیم اما قصد داریم خرابی ولتاژ را بررسی کنیم لذا اینجا باید با دقت بیشتری حرکت عقربه را تا انتها و توقف عقربه تعقیب کنیم که میبینیم روی ولتاژ ۱۰ ولت میرقصه و میلرزه و بالا و پایین میره و لذا میفهمیم ولتاژ ناصافی داریم و مثلا خازن های صافی خراب شدن .
ضمنا شدت نوسان اثبات میکنه که ناصافی و نوسان ولتاژ ناشی از تغذیه فرکانس پایین هست و یا ناشی از جریان زیاد سیستم است که دراینصورت تند تند نوسان میکنه.
۴- با توجه به سادگی اغلب مولتیمترهای آنالوگ که حتی از یک ترانزیستور هم استفاده نشده میتوانید از قدیمی ترین و کلنگی ترین آنها تهیه و تعمیر و استفاده کنید ، بطوریکه قدیمی ترین مولتیمترها عالیترین و مرغوب ترین هستند و بجای لاک شفاف (محافظ عقربه) از شیشه استفاده کردن که مزیت بسیار بزرگی است زیرا شیشه فاقد الکتریسته ساکن است و تاثیری بر حرکت عقربه نداره .
۵- یکی از مزایای مولتیمترهای آنالوگ قدیمی ، سلکتور پلاتینی است که بعد از هزار سال هم خراب نمیشه .
درحالیکه بسیار بسیار بسیار بندرت و چه بسا هرگز نتوانید مولتیمتر دیجیتال با سلکتور پلاتینی ببینید و لذا پس از مدتی مدار چاپی که بعنوان کنتاکت سلکتور استفاده میشه بموجب اصطکاک نابود و غیرقابل استفاده میشه.
مضافا که کنتاکت های مولتیمتر دیجیتال بسیار ضعیف تر و ظریف تر از کنتاکت ها مشابه در مولتیمتر آنالوگ است.
یعنی اگه هر دو فاقد سلکتور پلاتینی باشند با این وجود کنتاکت های آنالوگ قویتر است و دوام بسیار بیشتری داره و تا حدودی قابل اصلاح هم هست .
در ضمن چسب و اتصال فلت متصل به نمایشگر دیجیتال هم پس از مدتی و با مرور زمان فاسد و خراب میشه و نمایشگر ، بدرستی قادر بنمایش نیست.
۶- تعمیر سهل الوصول
ازآنجاکه در مولتیمترهای ساده از قطعات ساده مقاومت و دیود و امثالهم استفاده شده و نیاز به یک ترانزیستور هم نداره ،
لذا قطعات آنرا به وفور دارید و نیاز به تهیه قطعه ای ندارید .
و ضمنا مشخصات قطعاتی که نابود میشه بسادگی با سعی و خطا مشخص میشه و لذا بسهولت قابل تعمیره .
بشرطی که طبق توصیه من مولتیمتر ساده ای تهیه کنید و دارای انواع محافظ و مجهز به تستر های مختلف نباشه که نیازی به این تجهیزات هم نیست.
تنها عیبی که بسادگی تعمیر نمیشه ، صدمه میتر است که به خودبخود صدمه نمیبینه و فقط با دستکاری غیر اصولی خراب میشه.
اما تعمیر مولتیمتر دیجیتال مصیبته ، بویژه كه از آی سی قیری استفاده کرده باشه که اگه خراب بشه غالبا فقط برای زیر پتک و چکش قابل استفاده است و هیچ راهی نداره.
اغلب مولتیمترهای آنالوگ من ، از بس تعمیر شده ، آش و لاش است ، اما مثل روز اول قابل استفاده است.
۷- یکی دیگر از قابلیت های بسیار ارزشمند مولتیمتر عقربه ای ، امکان جلوگیری از گسترش عیب است.
زیرا مولتیمتر دیجیتال جیگر ادم رو خون میکنه تا ولتاژ قابل فهمی اعلام کنه بطوریکه صرفنظر از نوسان ولتاژ که مانع نمایش میشه و بعد از دو ساعت هم ولتاژ قابل فهم اعلام نمیکنه اما ، اساسا برای پردازش ولتاژ و اعلام نهایی هم زمان قابل توجهی نیاز داره لذا برای گسترش عیب ، بیش از فرصت لازم را در اختیار دستگاه میگذاره تا باباش در بیاد و دود از همه جا بلند میشه و هنوز ولتاژی اعلام نکرده.
اما عقربه ای میتونه بشرح زیر از گسترش عیب جلوگیری کنه.
بطوریکه در تعمیرگاهم برای عیوب مشکوک و قابل گسترش به اینصورت عمل میشه که
الف) دو پروب مولتیمتر عقربه ای برای اندازه گیری ولتاژ نقطه مورد نظر ، با سیم آزمایش گیره دار متصل ؤ ثابت میشه.
ب) سپس دو شاخه برق به پریز متصل میشه ولی کماکان ، دست روی دوشاخه قرار داره و با توجه به سرعت حرکت عقربه که اگر سرعت و شتاب زیادتر از مورد انتظار داشت بلافاصله دوشاخه خارج میشه و از گسترش عیب جلوگیری میشه
و این قابلیت بسیار بسیار کارآمد و فوق العاده موثر و مفید و بازدارنده است . چرا ؟
زیرا عمده قطعات برای اینکه صدمه ببینند ، نیاز به فرصت کافی دارند تا حرارت قطعات به مقدار غیرمجاز برسه.
و سرعت اندازه گیری با عقربه ای که در زمان بسیار کوتاهِی میسر میشه این امکان را سلب میکنه و لذا هرگز قطعات به حرارت غیرمجاز نمیرسند که صدمه ببینند .
همین تفاوت های فاحش بمقدار کافی ثابت میکنه مولتیمتر عقربه ای عشقه ولی دیجیتال معشوقه زشت و صوری است که همیشه خیانت هم میکنه اونم با پیرهای زشت تر از خودش.
نحوه تشخیص مولتیمتر قابل تعمیر
گاهی میشنوم علاقمندان ، مولتیمتر آنالوگ را بقیمت میلیونی میخرند اما هرگز بیشتر از ۵۰ تومن نخرید .
آنالوگ معیوب مثل نقل و نبات وجود داره که بین آنها مولتیمترهای عتیقه و بسیار ارزشمندی هست که با توجه بقیمت دیجیتال و توانایی ظاهری و فریبنده ، غالبا دور می اندازند و دیجیتال تهیه میکنن و لذا بی توجهی به آنالوگ بنحوی است که اغلب دستفروش ها چند تا در کنار بقیه وسایل عرضه میکنند و چنانچه تشخیص بدن طالب و شیفته هستی بقیمت خدا بهت میفروشن .
ولی مطمئن باش اگه اینجا موفق نشدی بخری حتما جای دیگه پیدا میکنی و عجله نکن.
برای تشخیص ارزش مولتیمتر آنالوگ ، فقط باید از سلامت میتر و سلکتور مطمئن باشی که سالم باشه ، بقیه عیب ها قابل تعمیره
میتر درواقع موتور ظریفی است که حرکت عقربه را بعهده داره یعنی اگه عقربه با اعمال ولتاژ ناچیزی حرکت کنه میتر سالمه.
برای تست سلامت میتر ، یک مقاومت ۴۷ کیلو و باطری قلمی و سیم آزمایش گیره دار همراه خود داشته باشید .
اگه با جایگذاری باطری ، و اتصال پروب ها در حالت اهم ، عقربه حرکت نکرد ، یک مقاومت حدود ۴۷ کیلو با یک باطری قلمی (یا ۱۰۰ کیلو با اداپتور) سری کنید و یکلحظه به دو سیم میتر داخل مدار متصل کنید ( بدون آزاد کردن سیم میتر )
مقاومت ۱۰ کیلو هم اشکالی نداره فقط ممکنه عقربه بسرعت به انتها بکوبه ولی خسارتی نداره.
و چنانچه عقربه بخوبی حرکت کرد میتر سالمه و این مولتیمتر براحتی قابل تعمیره.
هرچند سلامت سلکتور هم مهمه که با چشم براحتی قابل تشخیصه اما سلکتور اغلب مولتیمترهای آنالوگ سالمه زیرا بعد از ظهور دیجیتال بدلیل ناآگاهی از توانایی های آنالوگ از دیجیتال بجای آنالوگ استفاده شده لذا سلکتور اغلب مولتیمترهای آنالوگ که چندان کار نکرده ، سالمه.
هرچند برای آگاهی از توانایی و برتری عقربه ای تا همین اندازه هم کافی است اما در فرصت های اتی تکمیل میشه ،
سپاس
صدمه و استهلاک سلکتور مولتیمترها غالبا لاعلاج و غیرقابل تعمیر است زیرا در آنالوگ غالبا و در دیجیتال عموما از مدار چاپی بعنوان سلکتور استفاده میشه و لذا (مانند تصویر پنجم پیوست )لایه نازک مسی مدار چاپی بمرور خورده میشه و فاتحه.
اما باوجودیکه این مولتیمتر آنالوگ ( تصویر پیوست1 ) بیشتر از ۵۰ سال کار کرده و متعلق به پدرم بوده که از آغاز فعالیتم بمن بخشیده و تابحال مهمترین ابزارم بوده و خدا میدونه چند بار تعمیر شده معذالک مانند روز اول انجام وظیفه میکنه . چرا ؟
چون سلکتور مولتیمترها بویژه سلکتور مولتیمتر دیجیتال پس از چند سال مستهلک و غیرقابل تعمیر میشن اما در این مولتیمتر ( تصویر 1) از سلکتور فلزی استفاده شده ( از مدار چاپی استفاده نشده ) و لذا براحتی نوه و نتیجه و نبیره منم بخوبی میتونه ازش استفاده کنه و سلکتورش کماکان تا هزار سال سالم بمونه.
اینم نمای نزدیک سلکتورش که اگه ارزشمندتر یعنی پلاتینی بود از اینم سگ جون تر بود.
اینم از انواع جدیدتر مولتیمتر آنالوگ که از مدار چاپی برای سلکتورش استفاده شده و لذا بسیاری از نقاطش نابود و ترمیم شده و بدیهی است که سلکتور انواع دیجیتالی بسیار ظریف تر است و خیلی زودتر نابود میشه.
اینم نمای نزدیک سلکتورش که ملاحظه میفرمایید بسیاری از نقاط آن نابود شده و لایه مسی از بین رفته و به فیبر رسیده و تا حدودی مرمت شده ولی در سال های آینده بکلی غیرقابل استفاده میشه چه رسد به سلکتورهای مولتیمتر دیجیتال .
و این هم تصویر نمای نزدیک تر از صدمات درحال نابودی کامل سلکتور
و این هم نقشه یک نمونه مولتیمتر آنالوگ که ملاحظه میفرمایید فقط چند قطعه ساده داره.
مشاهده فایل‌پیوست 186302
مشاهده فایل‌پیوست 186303
مقدمه
با توجه به تجربیاتی که حدود نیم قرن در فعالیت الکترونیکی کسب کردم ، با اطمینان عرض میکنم برتری مولتیمتر آنالوگ یا عقربه ای نسبت به دیجیتال بسیار بسیار زیاد است و برای امور تعمیرات فاصله زیادی از حیث قابلیت و توانایی دارند.
و اگرچه بخاطر دارم که در تاپیک های مختلفی مورد تحلیل و بررسی قرار دادم ، اما ازآنجا که خودم نیز بسادگی قادر به استخراج آنها نشدم لذا با توجه به اصرار و عنایت علاقمندان تاپیک حاضر را با همین عنوان تقدیم میکنم و در فرصت های آتی ویرایش و تکمیل خواهم کرد.
بدیهی است که یک تعمیرکار نیاز به ابزاری داره که در سریع ترین زمان ممکن قادر به کشف عیب گردد.
لذا درسته که با ابزاری مانند اسیلوسکوپ قادریم شکل موج های نقاط مختلف دستگاه ها رو بررسی و مشاهده کنیم اما غالبا تعمیرگاهم در طول یکسال برای یکبار هم نیاز به این اسیلوسکوپ نداره زیرا ایراد دستگاه ، قبل از آماده شدن اسیلوسکوپ پیدا شده .
به همین علت غالبا برای اندازه گیری ولتاژ و مقاومت و غیره ، به دقت زیاد مولتیمتر دیجیتال هم نیازی نداریم ، مضافا که برای استفاده از دیجیتال باید معایب آنرا تحمل کنیم که قابل تحمل نیست.
اگر به اندازه کافی ، مولتیمتر آنالوگ را تجربه کنید ، هرگز از دیجیتال بعنوان ابزار اصلی استفاده نمیکنید هرچند بندرت قابل استفاده هم هست و بندرت کمک میکنه چرا ؟
بدلایلی بشرح آتی ، باید دو یا چند مولتیمتر آنالوگ مشابه تهیه کنید که هر چه ارزونتر باشه غالبا بهتره چون بدلایل علمی و بدلیل سادگی ، سرعت بالاتری داره و با صدمه انها خسارت کمتری تحمل میکنید و مثل برق و باد هم تعمیر میشه چون اکثرا دارای مقاومت و خازن و دیود هست که همیشه دم دست دارید .
بنابرین
۱- قادریم ارزون ترین مولتی متر آنالوگ و مستعمل و دست دوم را برای تعمیر انتخاب کنیم . ( لااقل ۲ مولتیمتر مشابه)
اما مولتیمتر دیجیتال ارزون با نسیم هم میسوزه و معمولا بدلیل قطعات و آی سی نایاب و قیری ، قابل تعمیر هم نیستند و مجبورید از انواع گرانقیمت تهیه کنید که بازم به درد نمیخوره و فقط بسادگی نمیسوزه.
۲- سرعت تشخیص تعمیرکار با مولتیمتر آنالوگ بسیار بیشتره بطوریکه حتی شتاب و سرعت عقربه ، مقدار تقریبی را اعلام میکنه و غالبا نیاز ندارید حرکت عقربه را تا زمان توقف عقربه تعقیب کنید ، یعنی سرعت حرکت اولیه گویای حقیقتی است که بدنبال کشف آن هستید.
مثلا قصد دارید از وجود ولتاژ ۱۲ ولت تغذیه مطلع شوید ،
لذا مثلا سلکتور را به حالت ۱۲ ولت انتخاب میکنید و با ارتباط پروب به نقطه مورد نظر میبینید عقربه با سرعت مطلوبی حرکت کرد .
لذا همین کافیه و نیاز به مشاهده حرکت پایانی و توقف عقربه نیست و با توجه به تجربه های قبلی ، مطلع شدید ۱۲ ولت موجوده .
اما اگر با شتاب شدیدی حرکت کنه که غالبا فورا به انتها میکوبه بسرعت میفهمیم ولتاژ خطرناک بالاتر از ۱۲ موجوده.
و اگه با ناز حرکت کنه میفهمیم کمتر از ۱۲ ولت داریم و دیگه نیاز نیست منتظر حرکت پایانی و توقف عقربه باشیم.
یا برای تشخیص صحت مقاومت 1 یا ۱۰ اهمی فقط حرکت ابتدایی عقربه کافی است و مشخص میکنه سالمه یا خرابه.
زیرا کاهش یا افزایش اهم ، مقاومت ها بسیار بسیار نادره بطوریکه در طول سالیان دراز فعالیتم بتعداد انگشتان دست هم چنین ایرادی ندیدم و لذا در اقدامات مقدماتی ، فرض بر اینه که اهم مقاومت معیوب بشدت افزایش می یابد و غالبا بکلی قطع میشود .
اما در مراحل پایانی عیوبی که بسادگی پیدا نشدند ، بناگزیر احتمال بسیار ناچیز افزایش یا کاهش ناچیز اهمِ مقاومت ها رو هم بررسی و لذا ناگزیر به تعقیب عقربه تا توقف کامل آن خواهیم شد .
اما بازم تاکید میکنم بروز چنین ایرادی بویژه در دستگاه های جدید بسیار بسیار نادر است و در مراحل مقدماتی ارزش بررسی نداره.
۳- یکی دیگر از عالیترین قابلیت های آن ، شبه اسیلوسکوپ است بطوریکه قادر به تشخیص نوع ولتاژ و خرابی ولتاژه.
یعنی مثلا فرض کنید بجای ولتاژ صاف ۱۰ ولت مستقیم ، ولتاژ متغیری داریم که از ۹ ولت تا ۱۵ ولت در نوسان است و عمرا با دیجیتال قابل تشخیص نیست و نمایشگر تا فردا هم متوقف نمیشه و گیج میزنه و سردرگم هستیم و منتظر .
اما مولتیمتر آنالوگ شبیه اسیلوسکوپ انجام وظیفه میکنه و ازآنجاکه از وجود ولتاژ مطمئن شدیم اما قصد داریم خرابی ولتاژ را بررسی کنیم لذا اینجا باید با دقت بیشتری حرکت عقربه را تا انتها و توقف عقربه تعقیب کنیم که میبینیم روی ولتاژ ۱۰ ولت میرقصه و میلرزه و بالا و پایین میره و لذا میفهمیم ولتاژ ناصافی داریم و مثلا خازن های صافی خراب شدن .
ضمنا شدت نوسان اثبات میکنه که ناصافی و نوسان ولتاژ ناشی از تغذیه فرکانس پایین هست و یا ناشی از جریان زیاد سیستم است که دراینصورت تند تند نوسان میکنه.
۴- با توجه به سادگی اغلب مولتیمترهای آنالوگ که حتی از یک ترانزیستور هم استفاده نشده میتوانید از قدیمی ترین و کلنگی ترین آنها تهیه و تعمیر و استفاده کنید ، بطوریکه قدیمی ترین مولتیمترها عالیترین و مرغوب ترین هستند و بجای لاک شفاف (محافظ عقربه) از شیشه استفاده کردن که مزیت بسیار بزرگی است زیرا شیشه فاقد الکتریسته ساکن است و تاثیری بر حرکت عقربه نداره .
۵- یکی از مزایای مولتیمترهای آنالوگ قدیمی ، سلکتور پلاتینی است که بعد از هزار سال هم خراب نمیشه .
درحالیکه بسیار بسیار بسیار بندرت و چه بسا هرگز نتوانید مولتیمتر دیجیتال با سلکتور پلاتینی ببینید و لذا پس از مدتی مدار چاپی که بعنوان کنتاکت سلکتور استفاده میشه بموجب اصطکاک نابود و غیرقابل استفاده میشه.
مضافا که کنتاکت های مولتیمتر دیجیتال بسیار ضعیف تر و ظریف تر از کنتاکت ها مشابه در مولتیمتر آنالوگ است.
یعنی اگه هر دو فاقد سلکتور پلاتینی باشند با این وجود کنتاکت های آنالوگ قویتر است و دوام بسیار بیشتری داره و تا حدودی قابل اصلاح هم هست .
در ضمن چسب و اتصال فلت متصل به نمایشگر دیجیتال هم پس از مدتی و با مرور زمان فاسد و خراب میشه و نمایشگر ، بدرستی قادر بنمایش نیست.
۶- تعمیر سهل الوصول
ازآنجاکه در مولتیمترهای ساده از قطعات ساده مقاومت و دیود و امثالهم استفاده شده و نیاز به یک ترانزیستور هم نداره ،
لذا قطعات آنرا به وفور دارید و نیاز به تهیه قطعه ای ندارید .
و ضمنا مشخصات قطعاتی که نابود میشه بسادگی با سعی و خطا مشخص میشه و لذا بسهولت قابل تعمیره .
بشرطی که طبق توصیه من مولتیمتر ساده ای تهیه کنید و دارای انواع محافظ و مجهز به تستر های مختلف نباشه که نیازی به این تجهیزات هم نیست.
تنها عیبی که بسادگی تعمیر نمیشه ، صدمه میتر است که به خودبخود صدمه نمیبینه و فقط با دستکاری غیر اصولی خراب میشه.
اما تعمیر مولتیمتر دیجیتال مصیبته ، بویژه كه از آی سی قیری استفاده کرده باشه که اگه خراب بشه غالبا فقط برای زیر پتک و چکش قابل استفاده است و هیچ راهی نداره.
اغلب مولتیمترهای آنالوگ من ، از بس تعمیر شده ، آش و لاش است ، اما مثل روز اول قابل استفاده است.
۷- یکی دیگر از قابلیت های بسیار ارزشمند مولتیمتر عقربه ای ، امکان جلوگیری از گسترش عیب است.
زیرا مولتیمتر دیجیتال جیگر ادم رو خون میکنه تا ولتاژ قابل فهمی اعلام کنه بطوریکه صرفنظر از نوسان ولتاژ که مانع نمایش میشه و بعد از دو ساعت هم ولتاژ قابل فهم اعلام نمیکنه اما ، اساسا برای پردازش ولتاژ و اعلام نهایی هم زمان قابل توجهی نیاز داره لذا برای گسترش عیب ، بیش از فرصت لازم را در اختیار دستگاه میگذاره تا باباش در بیاد و دود از همه جا بلند میشه و هنوز ولتاژی اعلام نکرده.
اما عقربه ای میتونه بشرح زیر از گسترش عیب جلوگیری کنه.
بطوریکه در تعمیرگاهم برای عیوب مشکوک و قابل گسترش به اینصورت عمل میشه که
الف) دو پروب مولتیمتر عقربه ای برای اندازه گیری ولتاژ نقطه مورد نظر ، با سیم آزمایش گیره دار متصل ؤ ثابت میشه.
ب) سپس دو شاخه برق به پریز متصل میشه ولی کماکان ، دست روی دوشاخه قرار داره و با توجه به سرعت حرکت عقربه که اگر سرعت و شتاب زیادتر از مورد انتظار داشت بلافاصله دوشاخه خارج میشه و از گسترش عیب جلوگیری میشه
و این قابلیت بسیار بسیار کارآمد و فوق العاده موثر و مفید و بازدارنده است . چرا ؟
زیرا عمده قطعات برای اینکه صدمه ببینند ، نیاز به فرصت کافی دارند تا حرارت قطعات به مقدار غیرمجاز برسه.
و سرعت اندازه گیری با عقربه ای که در زمان بسیار کوتاهِی میسر میشه این امکان را سلب میکنه و لذا هرگز قطعات به حرارت غیرمجاز نمیرسند که صدمه ببینند .
همین تفاوت های فاحش بمقدار کافی ثابت میکنه مولتیمتر عقربه ای عشقه ولی دیجیتال معشوقه زشت و صوری است که همیشه خیانت هم میکنه اونم با پیرهای زشت تر از خودش.
نحوه تشخیص مولتیمتر قابل تعمیر
گاهی میشنوم علاقمندان ، مولتیمتر آنالوگ را بقیمت میلیونی میخرند اما هرگز بیشتر از ۵۰ تومن نخرید .
آنالوگ معیوب مثل نقل و نبات وجود داره که بین آنها مولتیمترهای عتیقه و بسیار ارزشمندی هست که با توجه بقیمت دیجیتال و توانایی ظاهری و فریبنده ، غالبا دور می اندازند و دیجیتال تهیه میکنن و لذا بی توجهی به آنالوگ بنحوی است که اغلب دستفروش ها چند تا در کنار بقیه وسایل عرضه میکنند و چنانچه تشخیص بدن طالب و شیفته هستی بقیمت خدا بهت میفروشن .
ولی مطمئن باش اگه اینجا موفق نشدی بخری حتما جای دیگه پیدا میکنی و عجله نکن.
برای تشخیص ارزش مولتیمتر آنالوگ ، فقط باید از سلامت میتر و سلکتور مطمئن باشی که سالم باشه ، بقیه عیب ها قابل تعمیره
میتر درواقع موتور ظریفی است که حرکت عقربه را بعهده داره یعنی اگه عقربه با اعمال ولتاژ ناچیزی حرکت کنه میتر سالمه.
برای تست سلامت میتر ، یک مقاومت ۴۷ کیلو و باطری قلمی و سیم آزمایش گیره دار همراه خود داشته باشید .
اگه با جایگذاری باطری ، و اتصال پروب ها در حالت اهم ، عقربه حرکت نکرد ، یک مقاومت حدود ۴۷ کیلو با یک باطری قلمی (یا ۱۰۰ کیلو با اداپتور) سری کنید و یکلحظه به دو سیم میتر داخل مدار متصل کنید ( بدون آزاد کردن سیم میتر )
مقاومت ۱۰ کیلو هم اشکالی نداره فقط ممکنه عقربه بسرعت به انتها بکوبه ولی خسارتی نداره.
و چنانچه عقربه بخوبی حرکت کرد میتر سالمه و این مولتیمتر براحتی قابل تعمیره.
هرچند سلامت سلکتور هم مهمه که با چشم براحتی قابل تشخیصه اما سلکتور اغلب مولتیمترهای آنالوگ سالمه زیرا بعد از ظهور دیجیتال بدلیل ناآگاهی از توانایی های آنالوگ از دیجیتال بجای آنالوگ استفاده شده لذا سلکتور اغلب مولتیمترهای آنالوگ که چندان کار نکرده ، سالمه.
هرچند برای آگاهی از توانایی و برتری عقربه ای تا همین اندازه هم کافی است اما در فرصت های اتی تکمیل میشه ،
سپاس
صدمه و استهلاک سلکتور مولتیمترها غالبا لاعلاج و غیرقابل تعمیر است زیرا در آنالوگ غالبا و در دیجیتال عموما از مدار چاپی بعنوان سلکتور استفاده میشه و لذا (مانند تصویر پنجم پیوست )لایه نازک مسی مدار چاپی بمرور خورده میشه و فاتحه.
اما باوجودیکه این مولتیمتر آنالوگ ( تصویر پیوست1 ) بیشتر از ۵۰ سال کار کرده و متعلق به پدرم بوده که از آغاز فعالیتم بمن بخشیده و تابحال مهمترین ابزارم بوده و خدا میدونه چند بار تعمیر شده معذالک مانند روز اول انجام وظیفه میکنه . چرا ؟
چون سلکتور مولتیمترها بویژه سلکتور مولتیمتر دیجیتال پس از چند سال مستهلک و غیرقابل تعمیر میشن اما در این مولتیمتر ( تصویر 1) از سلکتور فلزی استفاده شده ( از مدار چاپی استفاده نشده ) و لذا براحتی نوه و نتیجه و نبیره منم بخوبی میتونه ازش استفاده کنه و سلکتورش کماکان تا هزار سال سالم بمونه.
اینم نمای نزدیک سلکتورش که اگه ارزشمندتر یعنی پلاتینی بود از اینم سگ جون تر بود.
اینم از انواع جدیدتر مولتیمتر آنالوگ که از مدار چاپی برای سلکتورش استفاده شده و لذا بسیاری از نقاطش نابود و ترمیم شده و بدیهی است که سلکتور انواع دیجیتالی بسیار ظریف تر است و خیلی زودتر نابود میشه.
اینم نمای نزدیک سلکتورش که ملاحظه میفرمایید بسیاری از نقاط آن نابود شده و لایه مسی از بین رفته و به فیبر رسیده و تا حدودی مرمت شده ولی در سال های آینده بکلی غیرقابل استفاده میشه چه رسد به سلکتورهای مولتیمتر دیجیتال .
و این هم تصویر نمای نزدیک تر از صدمات درحال نابودی کامل سلکتور
و این هم نقشه یک نمونه مولتیمتر آنالوگ که ملاحظه میفرمایید فقط چند قطعه ساده داره.
مشاهده فایل‌پیوست 186302
مشاهده فایل‌پیوست 186303
آخرین ویرایش:
