آموزشی: تحلیل و عیب یابی گرداک 952 و یاکسان 701,702 بخش هیتر

[غزال]

استاد عزیز. من مدار رو دوباره و طبق شکل بستم.
در کمترین حالت پتانسیومتر ولتاژ دو سر دیاک حدود 26 ولت و دیاک خاموش بود . با افزایش مقاومت پتانسیومتر، ولتاژ A به تدریج بالا رفت و هنگامی که ولتاژ دو سر دیاک به 31 ولت رسید دیاک (و LED) روشن شد و ناگهان ولتاژ دو سر دیاک به 27.71 ولت کاهش پیدا کرد. با افزایش مقاومت پتانسیومتر ولتاژ دو سر دیاک تا 27.01 ولت کاهش یافت و البته جریان دیاک (با توجه به ولتاژ دو سر 10 کیلویی) افزایش یافت.
با کاهش مقاومت پتانسیومتر هم ولتاژ دیاک به تدریج افزایش یافت تا اینکه در نقطه ای LED خاموش و ولتاژ دو سر دیاک کمی بالاتر رفت(حدود 30 ولت).
به نظرم برای روشن شدن دیاک ولتاژ دو سرش مهمه و برای روشن ماندنش پارامتر مهم جریانشه. در مدار من هنگام روشن شدن دیاک جریانش 0.15 میلی آمپر بود. با افزایش پتانسیومتر و افزایش ولتاژ A و کاهش جریان شاخه پتانسیومتر، جریان دیاک افزایش یافت و با توجه به مقتضیات مدار تا 0.25 میلی آمپر بالا رفت. در مسیر برگشت و خاموش کردن دیاک، هنگامی که جریان عبوری از دیاک به حدود 0.1 میلی آمپر رسید دیاک در آستانه خاموش شدن قرار گرفت. یعنی در منحنی مشخصه، مسیر روشن شدن با مسیر خاموش شدن دیاک یکسان نبود.
حاصل آزمایش رو در تصویر دوم به صورت نمودار (دستی) رسم کردم.

درود
نتیجه حاصله قابل قبول بنظر نمیرسه
ضمنا در تنظیم گزارش هم دقت نکردی ازجمله سطری که برنگ سبز مشخص کردم
یکی دو ساعت دیگه بدقت بررسی میکنم الان فرصت ندارم

سپاس

 

[مجید89]

درود
نتیجه حاصله قابل قبول بنظر نمیرسه
ضمنا در تنظیم گزارش هم دقت نکردی ازجمله سطری که برنگ سبز مشخص کردم
یکی دو ساعت دیگه بدقت بررسی میکنم الان فرصت ندارم

سپاس

من هرچه که انجام دادم و مشاهده کردم نوشتم. منتظر نظرات کارشناسیتون هستم استاد

 

[غزال]

من هرچه که انجام دادم و مشاهده کردم نوشتم. منتظر نظرات کارشناسیتون هستم استاد

درود

همون ایرادی که در تحقیقات موجب گمراهی میشه و پیشگیری از آن بسیار ضروری است اتفاق افتاده و مانع حصول مقصود شده
یعنی متغیرهای مختلفی دخالت کرده .

شما پس از روشن شدن دیاک اقدام به کاهش ولتاژ دیاک کردی که درسته اما به نتایج کاهش ولتاژ دقت نکردی و فقط به ولتاژ نهایی که موجب خاموشی شده توجه کردی .

مثلا در 31 ولت روشن شده و 28 ولت شده سپس ولتاژ A را کم کردی اما اینکه نقطه A مثلا 26 ولت شده و همچنان روشن بوده دقت نکردی و باز هم ولتاژ را کمتر کردی و مثلا نهایتا زمانیکه خاموش شده دیدی 25 ولته و احتمالا تصور کردی در جریان کاهش ولتاژ در 25 ولت خاموش میشه
ولی ممکنه عاملی موجب خاموشی شده باشه و پس از خاموشی 25 ولت شده یعنی 25 ولت عامل خاموشی نبوده ولی چنین تصور شده البته با توجه به ناباوری چنین استنباطم کردم و شاید نتیجه آزمایش شما درست باشه

ولی خیلی بعیده که در 26 ولت مرحله برگشت خاموش بشه.

درهرصورت نتیجه باورم نمیشه
1- در هر مرحله ولتاژ نقطه A را نیز همزمان با ولتاژ دیاک توجه و گزارش کن
2- یک خازن بزرگ بین نقطه A و گراند اضافه کن
و مجددا تست کن
تصور میکنم پس از روشن شدن در مرحله کاهش ولتاژ ، با پتانسیومتر این مدار قادر به خاموش کردن دیاک نباشی و بهمین دلیل موازی کردن مقاومت های مختلف را پیشنهاد کردم
البته شاید نظرم درست نباشه که مشخص میشه.

سپاس

 

[مجید89]

سلام استاد.

1- در هر مرحله ولتاژ نقطه A را نیز همزمان با ولتاژ دیاک توجه و گزارش کن
2- یک خازن بزرگ بین نقطه A و گراند اضافه کن
و مجددا تست کن

پتانسیومتر در کمترین مقدار.
اول یه خازن 1000 میکرو با نقطه A موازی کردم. به دلیل جریان پایین مدار، خیلی طول کشید تا ولتاژ A بالا بیاد و در 26 ولت تثبیت بشه. بعد از تثبیت ولتاژ A ، افزایش پتانسیومتر خیلی دیر روی ولتاژ A اثر میگذاشت و باید صبر میکردم تا بالا رفتن ولتاژ متوقف و ولتاژ A تثبیت بشه. با افزایش ولتاژ A و ولتاژ دو سر دیاک، در همان نقطه قبلی یعنی 31 ولت دیاک روشن شد اما در این حالت و وجود خازن سبب شده بود که مدار در نقطه روشن شدن نوسان داشته باشه یعنی وقتی روشن میشد، ولتاژ A کاهش پیدا میکرد و این کاهش ولتاژ سبب خاموش شدن دیاک میشد و وقتی خاموش میشد ولتاژ A دوباره بالا میرفت و دوباره سبب روشن شدن دیاک میشد به نحوی که این وضعیت سبب چشمک زدن LED شده بود و اصلاً ولتاژ تثبیت نبود که بتونم دقیق اندازه گیری کنم. از خازنهای کوچکتر مثل 470 میکرو و 47 میکرو هم استفاده کردم که تقریباً مشابه همان وضعیت 1000 میکرویی بود فقط زمان تغییرات کمتر شد.
در حالت بدون خازن ، دوباره اندازه گیری کردم که نتایج به صورت جدول زیره:

در روند روشن شدن

	لحظه قبل از روشن شدن	لحظه بعد از روشن شدن	ادامه افزایش مقاومت پتانسیومتر
ولتاژ دو سر دیاک	31.18	27.86	27.04
ولتاژ بین نقطه A تا زمین	32.6	31.04	31.38

در روند خاموش شدن

	لحظه قبل از خاموش شدن	لحظه بعد از خاموش شدن
ولتاژ دو سر دیاک	28.7	30.4
ولتاژ بین نقطه A تا زمین	31.14	31.93

​

 

[غزال]

سلام استاد.


پتانسیومتر در کمترین مقدار.
اول یه خازن 1000 میکرو با نقطه A موازی کردم. به دلیل جریان پایین مدار، خیلی طول کشید تا ولتاژ A بالا بیاد و در 26 ولت تثبیت بشه. بعد از تثبیت ولتاژ A ، افزایش پتانسیومتر خیلی دیر روی ولتاژ A اثر میگذاشت و باید صبر میکردم تا بالا رفتن ولتاژ متوقف و ولتاژ A تثبیت بشه. با افزایش ولتاژ A و ولتاژ دو سر دیاک، در همان نقطه قبلی یعنی 31 ولت دیاک روشن شد اما در این حالت و وجود خازن سبب شده بود که مدار در نقطه روشن شدن نوسان داشته باشه یعنی وقتی روشن میشد، ولتاژ A کاهش پیدا میکرد و این کاهش ولتاژ سبب خاموش شدن دیاک میشد و وقتی خاموش میشد ولتاژ A دوباره بالا میرفت و دوباره سبب روشن شدن دیاک میشد به نحوی که این وضعیت سبب چشمک زدن LED شده بود و اصلاً ولتاژ تثبیت نبود که بتونم دقیق اندازه گیری کنم. از خازنهای کوچکتر مثل 470 میکرو و 47 میکرو هم استفاده کردم که تقریباً مشابه همان وضعیت 1000 میکرویی بود فقط زمان تغییرات کمتر شد.
در حالت بدون خازن ، دوباره اندازه گیری کردم که نتایج به صورت جدول زیره:

در روند روشن شدن

	لحظه قبل از روشن شدن	لحظه بعد از روشن شدن	ادامه افزایش مقاومت پتانسیومتر
ولتاژ دو سر دیاک	31.18	27.86	27.04
ولتاژ بین نقطه A تا زمین	32.6	31.04	31.38

در روند خاموش شدن

	لحظه قبل از خاموش شدن	لحظه بعد از خاموش شدن
ولتاژ دو سر دیاک	28.7	30.4
ولتاژ بین نقطه A تا زمین	31.14	31.93

​

درود

بسیار عالی

هدف از بکارگیری خازن بزرگ این بود که امکان تغییر فوری و لحظه ای ولتاژ دیاک ناممکن بشه و مطمئن بشم عوامل دیگری موجب خطای شما نشده.

به این ترتیب مطمئن شدم دیاکی که مورد آزمایش هست با حدود 31 ولت روشن میشه و با چند ولت کمتر هم خاموش میشه که تصور میکنم عواملی از جمله جریان ناکافی موجب اختلال آزمایش میشه.

ترایاک و تریستور هم همینه
یعنی اگه جریان گیت ناکافی باشه رفتارش غیر عادی میشه که البته با مطالعه دیتاشیت قابل پیش بینی است .

با توجه به امکانات شما ادامه این آزمایش برای شما دشواره یعنی با همین امکانات باید مقادیری انتخاب بشه که منبع دیاک قادر به تامین جریان کافی باشه.
و من امکانات کاملی دارم و اگه فرصتی پیدا کنم خودم تست میکنم و نتیجه را اعلام میکنم.

در هر صورت اگه نهایتا نتونستی نمودار دیاک را تجربه کنی اما مانع پاسخگویی به این سوال نیست که

درحالیکه مازاد 31 ولت از زینر 31 ولت عبور میکنه
و دیاک روشن چه با 27 ولت خاموش بشه چه با 10 ولت و چه با نیم ولت در هر صورت مازاد بر 31 ولت از دیاک هم عبور میکنه
و بنظر میرسه برای روشن کردن ترایاک تفاوتی ندارند .
ولی عملا اینطور نیست چرا ؟
چرا زینر بجای دیاک قابل استفاده نیست ؟

 

[مجید89]

سلام استاد.

و من امکانات کاملی دارم و اگه فرصتی پیدا کنم خودم تست میکنم و نتیجه را اعلام میکنم.

از بابت حوصله ای که به خرج دادین و وقتی که گذاشتین بسیار متشکرم. و منتظر نتیجه هم هستم.

درحالیکه مازاد 31 ولت از زینر 31 ولت عبور میکنه
و دیاک روشن چه با 27 ولت خاموش بشه چه با 10 ولت و چه با نیم ولت در هر صورت مازاد بر 31 ولت از دیاک هم عبور میکنه
و بنظر میرسه برای روشن کردن ترایاک تفاوتی ندارند .
ولی عملا اینطور نیست چرا ؟
چرا زینر بجای دیاک قابل استفاده نیست ؟

اجازه بدین بیشتر فکر کنم. (بعد از این همه پست، موضوع اصلی یادتون نرفته ها!:biggrins

 

[غزال]

سلام استاد.
از بابت حوصله ای که به خرج دادین و وقتی که گذاشتین بسیار متشکرم. و منتظر نتیجه هم هستم.


اجازه بدین بیشتر فکر کنم. (بعد از این همه پست، موضوع اصلی یادتون نرفته ها!:biggrins

درود

دیاک توسط یکی از دانشجویان مورد آزمایش قرار گرفت و نتیجه آزمایش بشرح زیر است.
ولتاژ دو سر هر دیاک مطابق مشخصه خاص خود با رسیدن به ولتاژ شکست افت میکنه و مقدار افت ولتاژ آن با توجه به جریان دیاک و نمودار آن قابل پیش بینی است .

در جریان ناچیز ، مشابه نتیجه آزمایش شما ، افت ولتاژ دو سر دیاک موصوف ناچیز بوده و افت ولتاژ با افزایش جریان افزایش یافته بطوریکه در جریان 10 میلی آمپر حدود 6 ولت بود .
اما آنچه حائز اهمیت است رفتار قطعه است و خصوصیت منحصر بفرد دیاک کاهش ناگهانی ولتاژ دیاک ها در ولتاژ شکست است .

سپاس

 

[مجید89]

درود

دیاک توسط یکی از دانشجویان مورد آزمایش قرار گرفت و نتیجه آزمایش بشرح زیر است.
ولتاژ دو سر هر دیاک مطابق مشخصه خاص خود با رسیدن به ولتاژ شکست افت میکنه و مقدار افت ولتاژ آن با توجه به جریان دیاک و نمودار آن قابل پیش بینی است .

در جریان ناچیز ، مشابه نتیجه آزمایش شما ، افت ولتاژ دو سر دیاک موصوف ناچیز بوده و افت ولتاژ با افزایش جریان افزایش یافته بطوریکه در جریان 10 میلی آمپر حدود 6 ولت بود .
اما آنچه حائز اهمیت است رفتار قطعه است و خصوصیت منحصر بفرد دیاک کاهش ناگهانی ولتاژ دیاک ها در ولتاژ شکست است .

سپاس

سلام استاد عزیزم.
بابت اعلام نتیجه بسیار سپاسگزارم.

استاد شما در چند جا فرمودین استنباط من از نمودار دیاک باید اصلاح بشه:

اما جهت اصلاح استنباط اولیه شما از نمودار

به این ترتیب میتونی خطای استنباط اولیه از نمودار را اصلاح کنی

در صورتی که برداشت من از نمودار با نتیجه آزمایش شما تفاوتی نداره یعنی من هم همین استنباط رو داشتم که ولتاژ دیاک بعد از روشن شدن (عبور از ولتاژ شکست) طبق نمودار کاهش پیدا میکنه (در پست 60 توضیح کامل دادم) و فقط مقدار این افت رو نمیدونستم که با توجه آزمایشات انجام شده، اون مقدار هم روشن شده. اگه جای دیگه ای از استنباط من اشتباه بوده بفرمایین تا اصلاح کنم.

 

[مجید89]

چرا زینر بجای دیاک قابل استفاده نیست ؟

استاد همون طور که قبلاً هم نوشتم(پست 60) و شما هم با نتیجه بیان شده در پایین تأیید فرمودین،

آنچه حائز اهمیت است رفتار قطعه است و خصوصیت منحصر بفرد دیاک کاهش ناگهانی ولتاژ دیاک ها در ولتاژ شکست است

تفاوت عمده دیاک و زنر همینه که ولتاژ دو سر دیاک بعد از روشن شدن کاهش پیدا میکنه ولی ولتاژ دو سر زنر ثابت میمونه. این تفاوت اینجا خودشو نشون میده که وقتی ولتاژ خازن

 

[غزال]

سلام استاد عزیزم.
بابت اعلام نتیجه بسیار سپاسگزارم.

استاد شما در چند جا فرمودین استنباط من از نمودار دیاک باید اصلاح بشه:




در صورتی که برداشت من از نمودار با نتیجه آزمایش شما تفاوتی نداره یعنی من هم همین استنباط رو داشتم که ولتاژ دیاک بعد از روشن شدن (عبور از ولتاژ شکست) طبق نمودار کاهش پیدا میکنه (در پست 60 توضیح کامل دادم) و فقط مقدار این افت رو نمیدونستم که با توجه آزمایشات انجام شده، اون مقدار هم روشن شده. اگه جای دیگه ای از استنباط من اشتباه بوده بفرمایین تا اصلاح کنم.

درود

تصور شما این بود که ولتاژ دو سر دیاک پس از روشن شدن 5/ ولت مبیشه درحالیکه نموداری که ارائه فرمودید گویای این پدیده نیست بلکه ولتاژ دیاک مورد نظر نمودار در شرایط مختلف ( در هر جریان مورد نظر نمودار ) پس از روشن شدن مقدار ثابتی نیست و مختلفه .
اما پدیده موثر و مورد استفاده در طراحی ها کاهش ولتاژه و مقدار کاهش ولتاژ اهمیت چندانی نداره و بهمین علت آنچه تابحال تجربه کردم برخلاف دیگر قطعات الکترونیکی فقط رعایت مشخصه دیاک ها الزامی نیست و علیرغم تفاوت مشخصه قابل جایگزینی با یکدیگرند. و تابحال موردی ندیدم که عدم رعایت مشخصه دیاک موجب اختلالی بشه .

سپاس

سپاس