- 2011-03-26
- 423
- 1,667
جلوبندی
جلوبندی در بسیاری از خودروهای دیفرانسیل جلو مورد انتقاد و باعث ایجاد مشکل است زیرا این قسمت از قطعات زیادی تشکیل شده است. در خودروهای دیفرانسیل جلو، به دلیل آنکه مجموعه موتور و گیربکس و چرخ‌های محرک، همگی بر روی یک محور قرار دارند، این محور همواره تحت فشار بیشتری نسبت به خودروهای دیفرانسیل عقب است. به همین دلیل معمولاً در این خودرو‌ها استهلاک جلوبندی خودرو بیش از انواع دیفرانسیل عقب است.
ابتدا قطعات مهم این مجموعه را یک به یک نام می‌بریم و وظایف آنها را بازگو می‌کنیم تا وقتی عیوب این مجموعه ذکر می‌شود شما پیش زمینه ذهنی از قبل داشته باشید.
بزرگترین عضو این مجموعه که می‌توان آن را مهم‌ترین عضو این سیستم نیز نامید پلوس‌های خودرو هستند. پلوس وظیفه دارد تا نیرو را از گیربکس به چرخ‌های جلو منتقل کند. به همین دلیل تحت تنش زیادی قرار می‌گیرد. پلوس‌های برخی از خودروهای دیفرانسیل جلو مثل پراید در دو سایز متفاوت به کار می‌روند. یعنی پلوس سمت راست و چپ از نظر طول با یکدیگر متفاوت هستند. خود پلوس نیز از سه قسمت تشکیل می‌شود: سر پلوس- شفت اصلی و سه شاخ آن.
بخش بعدی طبق و بوش‌ها است. طبق بازویی نسبتاً قوی بوده که به چرخ امکان نوسان می‌دهد و از یک سر به سگ دست و از طرف دیگر به شاسی متصل می‌شود. بوش آن نیز در محل اتصال نصب شده که به طبق امکان حرکت می‌دهد.
اگر از طبق بگذریم به میله موج‌گیر و بوش‌های آن می‌رسیم. این میله با شکل خاصی که دارد از واژگونی خودرو در سر پیچ‌ها جلوگیری می‌کند. این میله نوعی فنر پیچشی بوده که در سر پیچ‌ها نیرو را تقسیم کرده و با مقاومتی که از خود نشان می‌دهد از واژگونی خودرو جلوگیری می‌کند. میله موج‌گیر در زمان پیچیدن خودرو، نیروی گشتاور حاصل از حرکت بدنه را از یک محور به محور دیگر منتقل می‌کند و به این ترتیب خودرو در زمان پیچیدن، کمتر به یک سمت متمایل می‌شود و تعادل بهتری در پیچ‌ها دارد. بوش‌های میله موج گیر نیز از ایجاد سر و صدای توسط آن جلوگیری کرده و زیر شاسی نصب می‌شوند. این بوش‌ها لاستیکی بوده و نقش به سزایی در آرام کار کردن سیستم تعلیق دارند. اما قطعه‌ای دیگر که بسیار حساس بوده و عمر مفید آن زود تمام می‌شود سیبک است. سیبک یک مفصل کاسه‌ای شکل بوده که در بخش خارجی طبق‌ها نصب می‌شود. سیبک در هنگام کار باید حتماً کاملاً تنظیم باشد در غیر این صورت به راحتی خراب می‌شود. این مفصل باید با گریس کار کند تا بی‌صدا و آرام کار کرده و عمرش طولانی شود.
اما یکی از قسمت‌های دیگر جلوبندی مثلاً در پراید سگدست آن است. سگدست محوری کوتاه مخروطی و ساکن بوده چرخ و بلبرینگ‌های آن و توپی‌چرخان روی آن سوار می‌شود. توپی نیز قسمتی بوده که سر خارجی پلوس‌ها وارد آن می‌شود. در حقیقت داخل توپی به صورت هزار خاری بوده که نیروی پلوس را به چرخ منتقل می‌کند. بلبرینگ چرخ نیز عاملی بوده که سبب می‌شود چرخ به راحتی و با هر دوری بچرخد. این بلبرینگ‌ها نیز عمر مفیدی داشته و پس از مدتی نیاز به کنترل و بازرسی دارند. هدف از بررسی نقش تمامی این اجزا بررسی عیوب شایعی است که برای جلوبندی این خودرو پیش می‌آید. در ادامه با ما همراه باشید تا یک سری عیوب بسیار شایع در جلوبندی را شرح دهیم. یکی از تست‌هایی که شما می‌توانید روی خودرو انجام دهید تست خودرو در مسیر مستقیم با سرعت متوسط است. قبل از این تست، باد لاستیک‌ها را چک کرده و از برابری آنها مطمئن شوید. سپس در یک مسیر خلوت خودرو با سرعت متوسط برانید. برای چند لحظه فرمان را رها کنید. اگر خودرو اصطلاحاً گیج زد و به طرف خاصی کشید یا منحرف شد مطمئن شوید که جلوبندی خودرو یا جعبه فرمان آن مشکل دارد. اگر هم احیاناً حس عدم تعادل به گونه پرواز به شما دست داد مطمئن باشید جلوبندی خودرو دچار مشکل است. این عدم تعادل ممکن است از قسمت‌های زیادی باشد. آنها را به اختصار بیان می‌کنم.
1 ابتدا و در اولین مرحله فشار باد لاستیک‌ها را کنترل کنید.
2 از بالانس بودن چرخ‌ها و عدم تاب برداشتن رینگ اطمینان حاصل کنید. (استفاده از رینگ اسپرت به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. هرگونه رینگ اسپرتی بدون تغییر جلوبندی شدیداً به خودرو آسیب وارد می‌کند)
3 در بسیاری مواقع بلبرینگ چرخ خراب است.
4 تنظیم زوایای فرمان از دیگر نکاتی بوده که باید به آن توجه کرد. زوایایی از قبیل کمبر یا کستر یا تواین یا تواوت در تعادل خودرو و فرمان‌پذیری آن بسیار موثر است.
5 مجموعه دیگری که باید چک شود فنر و کمک فنر است. وقتی فنر‌ها خسته شده و ضعیف می‌شوند این مشکل نیز به وجود می‌آید. این مساله در مورد کمک‌ها نیز صدق می‌کند. وقتی کمک‌ها نیز خراب می‌شوند و ضریب جذب نیروی آنها پایین می‌آید خودرو نمی‌تواند به تعادل خوبی دست پیدا کند. همچنین نیروهای حاصل از ضربات جاده نیز روز به روز باعث خرابی جلوبندی می‌شوند.
6 خرابی سیبک‌ها و یا تمام شدن عمر مفید آنها نیز باعث گیج زدن خودرو می‌شود. توجه داشته باشد سیبک قطعه‌ای بسیار حساس بوده که باید در نصب آن و عدم بار اضافه روی آن دقت فراوانی کرد.
7 وقتی چهار شاخ فرمان نیز خراب می‌شود خودرو عکس‌العمل مورد نظر شما را ندارد. در نتیجه ثبات مورد نظر را نداشته و گیج می‌زند.
چرا فرمان سفت می‌شود؟
حال از این عیب گذشته و سراغ عیب شایع و فراگیر دیگری می‌رویم که سفت بودن فرمان خودرو است. در این حالت شما برای چرخاندن فرمان و حرکت غربیلک فرمان نیروی زیادی مصرف می‌کنید. این عیب نیز ناشی از جلوبندی و جعبه فرمان خودرو است. اما خرابی قطعاتی نیز باعث بروز این عیب می‌شوند. به اختصار آن را بیان می‌کنیم.
باز هم در اولین مورد فشار باد لاستیک‌ها را چک کنید. لاستیک‌های کم باد به مراتب سخت‌تر از لاستیک‌های پر باد حرکت می‌کنند. چون سطح تماس آنها با زمین بیشتر است. پس می‌بینید که تنظیم باد لاستیک‌ها بسیار مهم بوده و در پارامترهای زیادی دخیل است.
سائیدگی غیرعادی لاستیک که از عدم تنظیم چرخ‌ها حکایت دارد نیز باعث این مساله می‌شود. تنظیم زوایای چرخ‌ها بسیار مهم است و در طول عمر لاستیک‌ها و جلوبندی نقش بسزایی دارد.
وقتی بوش‌های جعبه فرمان نیز خراب می‌شود این مشکل به وجود می‌آید. بدون گریس کار کردن جعبه فرمان نیز سبب این موضوع می‌شود. کمبود گریس در جعبه فرمان موجب اشکالات زیادی شده که از جمله این عیب است.خرابی خود جعبه فرمان نیز گاهی از همین امر ناشی می‌شود.
وقتی چهار شاخ فرمان نیز خراب شود غربیلک فرمان به سختی حرکت می‌کند. همچنین در مواقعی که این عیب شدت یابد صدای تق تق نیز در هنگام تکان دادن غربیلک به گوش می‌رسد. چهار شاخ فرمان نیز درست شبیه چهار شاخ گاردان بوده که برای جبران نوسانات در ارتفاع خودرو که در اثر دست‌اندازها به وجود می‌آید نصب می‌شود.
گفتیم که سیبک مفصلی کاسه‌ای شکل بوده که می‌تواند تحت زاویه خاصی حرکت کند. اما زمانی که به هر دلیلی سیبک نتواند در جای خود حرکت کند و بچرخد گفته می‌شود سیبک گیرپاژ کرده است. در این مواقع نیروی زیادی برای به حرکت در آوردن سیبک مورد نیاز است. در نتیجه غربیلک فرمان سفت می‌شود. در این‌گونه مواقع سیبک باید عوض شود تا عیب برطرف شود. اما عیب شایع دیگری نیز در خودروهای دیفرانسیل‌جلو مخصوصاً پراید به وجود می‌آید و آن هم لرزش غربیلک فرمان در حین حرکت است. این عیب مخصوصاً در سرعت‌های بالا به شدت دیده می‌شود و به چشم می‌آید. گاهی در هنگام ترمزگیری در سرعت‌های نسبتاً بالا نیز این حالت مشاهده می‌شود. این عیب نیز ناشی از خرابی قطعاتی بوده که باید آنها را نیز به اختصار نام ببریم تا مشخص شود منشأ این مشکل از کجا است.
آخرین ویرایش: