آی پی امداد
abtahi
آریا الکترونیک mehrinfo تکشو

آموزشی: آقطعه شناسی الکترونیک- بوبین سیم پیچ ترانس و...

xwhoogle

کاربران vip(افتخاری)
vip افتخاری
کاربر
آسیم پیچ بوبین ترانس سلف و ...


IF آی افرلهکنتاکتورمچینگسلونوئیدسلف ، سیم پیچکویلترانسسیم پیچسیم لاکی
145.gif
146.gif
147.gif
148.gif
149.gif
150.gif
151.gif
152.gif
153.gif
154.gif
155.gif
156.gif
سیم پیچ : چنانچه یک سیم را ازحالت مستقیم خارج کرده آنرا به صورت یک فنرمارپیچی درآوریم، یک سیم پیچ درست کرده ایم و این سیم پیچ دیگر مثل یک سیم معمولی و مستقیم نیست چرا که دربرابر عبـورجریان برق مقاومت می کند و براثراین مقاومت دردوراین سیم پیچ یک حوضه مغناطیسی بوجود می آید و چنانچه سیمی را دور یک فلز مثلا میخی بپیچیـــم، وقتی به دوسرسیم پیچ ولتاژی وصل شود، میخ آهنربا می شود و می تواند اجسام فلزی را جذب کند، نوع سیمی که در سیم پیچی استفاده می شود معمولا سیم مسی با روکش لاک است چون لاک بسیارنازک است و باعث می شود سیم پیچ ها حجیم نشوند وبه راحتی بتوان آنها را مورد استفاده درانواع سیم پیچی ها قرارداد ، به لاک سیم های مسی مورد استفاده درسیم پیچی شارلاک گفته می شود، شارلاک به صورت مایع درسیم پیچی ها نیز وجود دارد و یکی از موارد استفاده شارلاک مایع ، وقتی است که یک سیم پیچی مثلا سیم پیچ یک پمپ آب زخمی شده یا قسمتی ازسیمهای آن، لاکشان ازبین رفته ،دراین جورمواقع بعد ازاینکه مطمئن شدند سیم پیچ مشکلی ندارد، مقداری لاک مایع روی قسمتهای مورد نظرمی ریزند، بعد از اینکه لاک کاملا خشک شد، سیم پیچ پمپ آماده استفاده مجدد می شود، البتّه برای اینکه شــــارلاک خوب به فضای خالی سیم پیچ نفوذ کند ممکن است کل سیم پیچ را داخل شارلاک قوطه ور کـرده و سپس درون یک فرقراردهند تا با حــــرارتی مناسب ، شارلاک ضمن پر کردن فضای خالی مابین سیمها، خشک شود، سیم های مورد استفاده در سیم پیچی، سایـزهای گــــــوناگــون دارند، به عنوان مثال برای پیچیدن یک ترانس 220 ولت به 6 ولت نیم آمپراز دو سایز مختلف سیم استفاده می شود، برای قسمت 220 ولت یا اولیّه قطرسیم 0.1113 میلیمتر وبرای قسمت ثانویّه یا 6 ولت، قطرسیم 0.7230 میلیمتراستفاده می شود ، لازم به توضیح است که بحث سیم پیچی نیز گسترده است وخود یک رشته مجزّا محسوب می گردد لذا به خاطر سنگین نشدن بحث، ازتوضیحات بیشترصرف نظرمی کنیم وبه ادامه بحث اصلی می پردازیم.
157.gif
شماتیک ترانش باخروجی متغیّر
158.gif
ترانس با خروجی
قابل انتخاب ثابت
159.gif
شماتیک ترانس
160.gif
شماتیک سلف یا سیم پیچ
ترانس : وظیفه ترانس کم و زیاد نمودن و یا ثابت نگهداشتن ولتاژ و یا جریان متناوب است ترانس می تواند افزاینده یا کاهنده باشد یا هم به عنوان ایزوله و جداسازی برق استفاده گردد.
161.gif
شماتیک نقشه ای ترانسپنج سر 220 به 6 ولت
162.gif
یک ترانس چند سربا خروجی های مختلف
163.gif
ترانس ها دراشکال گــوناگـــون و ولتاژ و آمپرهای مختلف وجود دارد ترانس ممکن است 4 سر یا 5 سر یا چندین سر داشته باشد ، همچنین ترانس ها فرکانس کاری مختلفی دارند.
19.jpg

153.gif
برای انتخاب یک ترانس، ولتاژاولیّه و ثانویّه و همچنین قدرت یا آمپرآن باید درنظرگرفته شود، به طورمثال اگردستــــگاهی دارید که نیازبه ولتاژ 12 ولت 2 آمپر دارد، پس ترانس انتخابی شما باید 220 به 12 ولت 2 آمپرباشد البتّه اگرآمپرآن کمی بالاترباشد اشکالی ندارد ولی نباید از2 آمپرپایین ترباشد، برای تست ترانس معمولی می توان توسط اهم متر دوسر اوّلیّه و ثانویه را اندازه گیری کرد که باید قطع نباشند و اهم سیم پیچ اولیّه باید چند برابراهم سیم پیچ ثانویّه باشد البتّه دریک ترانس کاهنده مثل یک ترانس 220 به 12 ولت، همچنین می توان دوسراولیّه ترانس را با احتیاط به برق 220 وصل نمود و سپس با ولتمتر دوسر ثانویّه را اندازه گیری کرد که باید ولتاژی متناوب درخروجی ترانس دیده شود، مشخصات ترانس را معمولا روی آن می نویسند، ترانس ها ضمن اینکه بسیار متنوّع هستند، موارد استفاده متنوّعی نیز دارند ازجمله درمنبع تغذیه ها، دستگاه های صوتی و تصویری، صنعتی که برای شناسایی یک ترانس تقریبا ازظاهرآن می توان به نوع و مشخصات آن پی برد، مثلا اگریک ترانس هسته اش فلزی و به صورت ورق باشد، معمولا درمدارهای 220 ولت یا 110 ولت استفاده می شود و اگرهسته اش سیاه رنگ و ذغال مانند باشد، درمدارهای فرکانس بالاتر استفاده می شود، چنانچــه مشخصات ولتازی و سرهای سیم پیچ های ترانس مشخص نباشد باید ازروی نقشه مداری که ترانس درآنجا استفاده شده، مشخصات را معلــوم کرد یا هم با شماره فنّی روی ترانس ورجوع به کتب مرجع ترانس را شناسایی نمـــــود.
149.gif
سلونوئید : یک قطعه ای است که ازیک سیم پیچ که به آن کویل نیز گفته می شود ویک هسته متحرک ساخته شده و برای مواردی مثل فرمان های میکانیکی و جابجایی استفاده می شود و در اندازه و انواع گوناگون وجود دارد، مثلا اتومات استارت یک استارت خودرو، یک نمونه ازسلونوئید است که همزمان 2 کارانجام میدهد، برق + را به استارت وصل می کند و همچنین دنده استارت را به طرف دنده فلایویل موتورحرکت می دهد که درنتیجه استارت چرخیده و موتور روشن می شود، همانطور که گفتــه شد هسته سلونوئید متحرک است وتوسط فنری درجای خود ثابت است و به محض برق دارشدن کویل سلونوئید، یک حوضه مغناطیسی ایجاد و این حوضه چون خاصیت آهن ربایی دارد لذا هسته سلونوئید را جذب می کند، بعداز قطع برق توسط فنر هسته سنولوئید به جای اولیّه اش برمی گردد.
148.gif
ترانس مچینگ :مثل ترانس معمولی است و یکی ازموارد استفاده آن دربلندگوهای شیپوری مثل بلندگوهای مساجد است، فرض کنید 5 عدد بلندگوی مختلف با وات های گوناگون دارید وهمه آنها را می خواهید به یک آمپلی فایریه طورموازی وصل کنید، دراینجا باید هربلندگـو یک ترانس مچینگ داشته باشد ، ترانس های مچینگ دراین مثال سیم پیچ اولیّه اشان همه باهم برابرند ولی ثانویه ترانس بستگی به قدرت و وات بلندگو فرق دارد، درنتیجه خروجی آمپلی فایربه همه ترانس های مچینگ به طور موازی وصل می شود و ثانویه ترانس ها هم به سیم پیچ بلندگوها وصل شده و هماهنگی صوتی برقرارمی شود.
151.gif
145.gif
164.gif

سیم پیچ می تواند بدون هسته باشد و هسته آن هوا باشد مثل سیم پیچهای کوچک استفاده شده درتیونرهای تلویزیون، یا اینکه یک سیم پیچ می تواند یک هسته قابل تنظیم و ازجنس کربن یا فریت داشته باشد مثل آی اف های استفاده شده دررادیو و تلویزیون ، سیم پیچ ها همچنین به عنوان کنترل جریان درترانس های جوشکاری استفاده می شوند، یکــی دیگر از موارد استفاده سیم پیچ به عنوان ******* گیر و امواج ناخواسته درورودی منبع تغذیه های مختلف است، ترانس های ولتاژ درتلویزیون نیز یک نوع ترانس با هسته فریت وفرکانس بالا است، فرکانسی درحدود 15625 هرتز، این ترانس می تواند توسط مدارنوسان سازومدارچند برابرکننده، ولتاژی درحدود 25000 ولت تولید کند که برای لامپ تصویراستفاده می گردد.
شماتیک رله
165.gif
رله : رله تشکیل شده ازیک سیم پیچ که به آن بوبین رله نیزگفته می شود وکنتاکت و میکانیــزم قطع و وصل کنتاکت ها، رله کاربرد های فراوانی دارد و دراشکال و مدل های گوناگونی وجود دارد، تست آن هم به این صورت است که، با اهم متر سیم پیچ آنرا اندازه می گیریم که باید اهمی نسبت به نوع رله نشــان دهد، مثـلا اهـــم یک رله 24 ولت کوچک حدود 500 اهم است ، یکـی ازکاربردهای رله وقتــی است که بخواهیم با وصل کردن یک برق 6 یا 12 یا 24 ولت کــــه به سیم پیـچ رله وصل می شود، ازکنتاکت های آن یک برق 220 ولت را برای به کارانداختن دستگاهی عبوردهیم ،موقع انتخاب رله،به ولتاژبوبین و قدرت کنتاکت ها توجّه شود.
166.gif
147.gif
کنتاکتور: کنتاکتورها نیز ازتنوع زیادی برخوردارند و دربرق و صنعت استفاده های زیادی دارند، یک کنتاکتور معمولی تشکیل شده ازیک سیم پیچ ( بوبین ) وچند کنتاکت قطع و وصل و فنر و هسته فلزی دو تکه یا یک تکه که براساس خاصیت آهنربایی میکانیزم کنتاکتورکارمی کند ، یکی ازموارد استفاده کنتاکتــور وقتی است که بخواهیم مثلا یک الکتـــروموتور قوی 3 فاز را توسط مدارفرمانی که مثلا با برق 24 ولت کارمیکند به کاراندازیم، که اگربوبین کنتاکتور24 ولتی باشد، با وصل کردن برق 24 به آن، کنتاکتورعمل می کند و ازکنتاکتهای آن برق های مورد نیاز برای الکتروموتور عبورمیکنند، هنگام انتخاب یک کنتاکتور به مشخصات ولتاژی و آمپرکنتاکتهای آن بایستی توجه شود ضمن اینکه باید ازاستاندارهای لازم برخوردارباشد.
مطالب فوق درحدّ آشنایی است ، شما ممکن است با قطعاتی برخورد کنید که شک کنید مقاومت است یا سیم پیچ یا خازن یا ...... این
167.gif
به این خاطراست که امروزه قطعات الکتـرونیکی دراشکال بسیار متنوّع ساخته می شوند و دراین جورمواقع چند روش برای شناسایی قطعه وجود دارد، روش اول اعداد و حروفی که روی برد کنارقطعه نوشته شده است، روش دوم چگونگی قرارداشتن درمدار، روش سوم کمک گرفتن از دوستان وافرادی که اطّلاعات کافی دارند، سلف و سیم پیچ هایی که شکل شان مانند مقاومت های رنگــی است، رنگها مثل مقاومت خوانده می شوند منتها درمورد سلف و سیم پیچ واحد اندازه گیری هانــری است همچنین خازنهای رنگی که مثل مقاومت های رنگی هستند نیزهمانند کدهای رنگی مقاومت خوانده می شوند منتها واحد اندازه گیـــری فرق می کند که برای خازن بر حسب فاراد است، برای شناسایــی قطعه کـه چه قطعه ای است درزیر حروف متـداولی را که برای شناسایی قطعـــــات دربردهای الکترونیکی به چشم می خورند ، مشاهده می کنید.





R......C......D.......TR.......Q.......U.......ZD........DZ.....RC........IF.......OPC......LC.......S.......IC.......
اگر کمی به حروف توجّه نماییم می بینیم که ازحرف اول قطعات استفاده شده است و وقتی دو یا سه حرفی باشد به معنی قطعه ای خاص است مثلا درکنار بعضی آی اف ها، دوحرف ال و سی با هم نوشته شده که به معنی این است که درون این آی اف که به شکل یک مکعب کوچک است، از سلف و خازن استفاده شده است یا درمورد آی سی که ازدو حرف آی و سی باهم استفاده شده است به معنی مدارمجتمع است، درپایان بخش سلف و سیم پیچ توجّـــه به این نکات ضروری است : درمداراتی که ازرله وکنتاکتور استفاده می شود و مدارنیز با برق مستقیم کارمی کند، همیشه باید برای هربوبین رله یا کنتاکتور یک دیود محافظ استفاده کرد که این دیود به صورت موازی با هربوبین درمداربسته می شود درغیر این صورت ممکن است به مدارآسیب واردشده یا درحین انجام کارهای تعمیر و نگهداری موقع قطع و وصل رله ها و کنتاکتورها، به شما شوک وارد شود، نوع دیودهایی که برای این منظوراستفاده می شوند، دیودهای معمولی یکسو کننده هستند که متداولترین این دیود ها شماره هایشان درزیر قابل مشاهده می باشد درشماتیک نقشه ای رله دربالا درقسمت توضیح رله، طریقه قرارگرفتن دیود قابل مشاهده است که باید + و - رعایت شودDiodes: 1N4148 , 1N4001.....7 , 1N5401.....8

نقل از استاد پور مجیدی تنظیم حسین شفیعی
 
آخرین ویرایش:

xwhoogle

کاربران vip(افتخاری)
vip افتخاری
کاربر
[h=1]آشنایی بیشتر با سلف و کاربردهای آن[/h]
عملکرد سلفاگر از داخل یک سیم جریانی عبورکند،سیم در حوالی خود میدان مغناطیسی تولید می کند و اگر سیم را به صورت یک حلقه به دور جسمی بپیچیم این میدان در بین حلقه ها متمرکز می گردد و هر جسمی می تواند میدان مغناطیسی را داخل خود حفظ نماید که مدت نگهداری این میدان بستگی به جنس آن جسم خواهد داشت.به تجربه مشاهده شده که مدت زمان حفظ میدان در آهن بسیار بیشتر از مواد و عناصر دیگر می باشد.عبور جریان از سلفمی خواهیم نحوه عملکرد سلف را در مدار شکل زیر مورد بررسی قرار دهیم.در لحظه اولی که ولتاژ به دو سر سلف می رسد،فشار الکتریکی و عبور جریان،میدان مغناطیسی تولید می کند که تمایل دارد اتم های هسته را منظم نماید.در مقابل، نامنظم بودن اتم های هسته می خواهد نظم اتم های سیم را از بین ببرد و این خود باعث کاهش جریان می گردد.با عبور جریان،کم کم هسته سلف منظم شده و جریان به حداکثر ممکن می رسد.
%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%84%D9%81.jpg
اگر منحنی ولتاژ و جریان سلف را ترسیم کنیم،به منحنی زیر می رسیم.چنانچه مشاهده می کنید در لحظه اول (نقطه A) که ولتاژ به دو سر سلف رسیده است (در این لحظه چون اتم های هسته اجازه منظم کردن را به سلف نمی دهند،مقاومت سلف بسیار زیاد بوده و در نتیجه تمام ولتاژ دو سر سلف افت می کند) به علت نامنظم بودن هسته سلف،جریان عبوری از آن بسیار کم است (نقطه C).با گذشت زمان هسته منظم می شود و در نتیجه مقاومت سلف کمتر شده و جریان سلف بیشتر می گردد و بالطبع سلف به فشار کمتری برای منظم کردن هسته احتیاج پیدا می کند.به تدریج تمام اتم های هسته منظم شده و جریان در سلف به حداکثر می رسد (نقطه D) و با منظم شدن هسته،سلف ولتاژ کمتری نیاز دارد.
%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%A7%DA%98-%D8%B3%D9%84%D9%81.jpg
در سلف،ولتاژ زودتر از جریان جاری می شود.در واقع اختلاف فاز 90 درجه در سلف،عکس اختلاف فاز در خازن ها می باشد.در مدار AC به علت منظم کردن اتم های هسته در جهت های عکس،سلف در برابر عبور جریان های AC از خود مقاومت نشان می دهد.در مورد سلف هایی که در مدارهای AC قرار دارند به علت وجود هسته در داخل سلف و حفظ نیروی مغناطیسی در اتم های هسته،هر قدر فرکانس بیشتر شود،هسته جهت حفظ نیروی مغناطیسی در خود،در برابر منظم شدن اتم های خود مقاومت کرده و در نتیجه این عمل،با بیشتر شدن فرکانس،مقاومت سلف نیز بیشتر می گردد.عکس العمل سلف در ولتاژهای DCوAC :در شکل زیر اجزاء تشکیل دهنده یک سیم پیچ (هسته E وI و سلف پیچیده شده روی یک قرقره) را ملاحظه می کنید.برای آزمایش به سیم پیچی با 50 تا 60 متر سیم نیاز می باشد.
%D8%A7%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D9%8A-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%D9%8A%D9%84-%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%B3%D9%84%D9%81.jpg
عملکرد سلف در مدارهای مرکب از ولتاژهای DC و ACاگر ولتاژ مخلوط شده ای از AC وDC به یک خازن وارد شود،خازن در برابر بخش DC ولتاژ مقاومت کرده و بخشAC را از خود عبور می دهد.نحوه عمل سلف در این ولتاژها،عکس خازن است.یک سلف در برابر ولتاژ ACاز خود مقاومت نشان داده ولی در برابر ولتاژ DC هیچ مقاومتی از خود بروز نمی دهد (اگر از مقاومت اندک طول سیم صرف نظر کنیم).در نمودار شکل زیر یک ولتاژ DC مخلوط با AC که کاملا تصفیه نشده به ورودی مدار داده شده است.در این مدار بخش عمده ای از ولتاژ AC توسط سلف در خروجی حذف می گردد.این گونه مدارهای منبع تغذیه و در مواردی که نیاز به حذف نویز باشد،مورد استفاده قرار می گیرند.
%D9%81%D9%8A%D9%84%D8%AA%D8%B1-%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%A7%DA%98-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%84%D9%81.jpg
تعریف هانریاگر نیروی متمرکز کردن میدان مغناطیسی در یک سلف به حد تعریف شده ای برسد می گویند آن سلف دارای یک "هانری" خاصیت سلفی می باشد.واحد اندازه گیری مقدار سلف،"هانری" است که دارای اجزای کوچک تری به نام "میلی هانری" و "میکروهانری" نیز می باشد :مقادیر موثر در یک سلف بستگی به جنس سیم،تعداد دور (طول سیم)،جنس هسته و غیره داشته و از بعضی عوامل که تاثیر زیادی ندارد (مانند حرارت محیط) صرف نظر می گردد.همان طور که گفته شد،مقدار امپدانس سلف را با X(L) نمایش می دهند که با فرمول X(l)=(2Pi)FL محاسبه می گردد.منحنی جریان و ولتاژ در سلف به صورت شکل زیر می باشد و جریان نسبت به ولتاژ 90 درجه تاخیر دارد.
%D9%88%D9%84%D8%AA%D8%A7%DA%98-%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%84%D9%81.jpg
چند مثال از کاربرد سلفاز خاصیت سلف که شامل یک سیم پیچ و یک هسته می باشد در دستگاه های گوناگون استفاده می شود.به عنوان مثال می توانیم به دستگاه ضبط و پخش صوت اشاره کنیم.در این گونه دستگاه ها مجموعه ای متشکل از یک سیم پیچ با هسته بسیار حساس،به نام "هد" در دستگاه وجود دارد.به هنگام ضبط صدا بر روی نوار،مداری به عنوان "پری آمپلی فایر"،صدای ایجاد شده در محیط را به وسیله میکروفون دریافت کرده و به هد دستگاه منتقل می کند.
%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%D9%84%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D9%87%D8%AF-%D8%B6%D8%A8%D8%B7.jpg
هد متناسب با صوت دریافتی،مقداری نیروی مغناطیسی ایجاد می نماید.این نیروی مغناطیسی بر روی نوار کاست (که از ترکیبات آهن ساخته شده است) و متناسب با فشار مغناطیسی وارد شده،اثر می گذارد.چنانچه گفتیم نیروی مغناطیسی توسط آهن تا مدتی حفظ می گردد.این عمل باعث می شود تا صدای پخش شده در محیط،بر روی یک نوار کاست ضبط گردد.در حالت پخش صوت،هد ضبط به مدار دیگری متصل می شود.یعنی این بار تاثیرات میدان مغناطیسی نوار کاست بر روی هسته هد اثر نموده و باعث ایجاد جریان های ضعیفی در دو سر سیم پیچ هد می گردد.این جریان های ضعیف توسط تقویت کننده هایی قوی تر شده و به حدی می رسد که بتوان به وسیله آن بلندگو را به کار انداخت.بلندگودر مورد نحوه عمل سیم پیچ و میدان مغناطیسی می توان به ساختمان یک بلندگو اشاره نمود.در بلندگو یک سیم پیچ در داخل یک آهن ربای دائم قرار گرفته است.با عبور جریان از سیم پیچ و ایجاد میدان مغناطیسی در آن،میدان بر روی هسته مغناطیسی بلندگو تاثیر گذاشته و دو میدان به وجود آمده،بر یکدیگر تاثیر می گذارند.در شکل زیر فرض کنید که جریانی از سیم پیچ B و A عبور نموده و باعث ایجاد میدان مغناطیسی قطب S در سمت A شده باشد.این میدان توسط قطب N هسته بلندگو جذب شده و سیم پیچ به طرف داخل حرکت می کند.اکنون اگر جهت جریان عوض شود،نقطه A حالت قطب N را به خود گرفته و توسط قطب Nهسته دفع می گردد،پس سیم پیچ به طرف بیرون حرکت می نماید.با اتصال صفحه ای به شکل شیپور به سیم پیچ و با عبور جریان از سیم پیچ،نیروهای مغناطیسی فوق،صفحه شیپوری را به حرکت درآورده و در نتیجه هوای اطراف صفحه را به حرکت در می آورد و عمل ارتعاش هوا موجب پیدایش صوت می شود.
%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%84%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%88.jpg
در مورد سیم پیچ ها و هسته ها می توان به قطعه ای به نام "ترانسفورمر" نیز اشاره نمود.ترانسفورمر (Transformer)ترانسفورمر از دو سلف یا سیم پیچ مجزا تشکیل شده که به لحاظ الکتریکی از یکدیگر جدا بوده ولی از لحاظ مغناطیسی بر روی یک هسته بسته شده اند.با عبور جریان از یک سیم پیچ،نیروی مغناطیسی در هسته به وجود آمده و این نیرو به اتم های سیم پیچ دیگر منتقل می گردد.توان موجود در هر دو سیم پیچ یکسان در نظر گرفته می شود زیرا جریان عبوری از یک سیم پیج،میدان مغناطیسی متناسب با جریان عبوری،در هسته ایجاد نموده و هسته ترانس این میدان را به سیم پیچ دیگر وارد می نماید.با توجه به فرمول محاسبه توان و برابری توان های ورودی و خروجی خواهیم داست :P(توان)=U(ولتاژ) * I(جریان)
p1(توان اولیه ترانسفورمر)=P2(توان ثانویه ترانسفورمر)
اینک یک ترانسفورمر را در نظر بگیرید که دارای دو سیم پیچ می باشد.اگر تعداد دور و قطر سیم دو سیم پیچ با یکدیگر یکسان باشد،قدرت ورودی سیم پیچ اول عینا به سیم پیچ دوم انتقال پیدا می کند.مثلا اگر ولتاژ اولیه ترانس،220 ولت و جریان آن 1 آمپر باشد،درسیم پیچ ثانویه ترانس،تقریبا همان 220 ولت و 1 آمپر را خواهیم داشت.کلمه "تقریبا" به این دلیل گفته می شود که مقداری از توان در هسته به صورت حرارت از بین می رود که قابل چشم پوشی است.ترانسی که سیم پیچ ورودی آن از سیم پیچ خروجی آن جدا باشد و ولتاژ و جریان ورودی با ولتاژ و جریان خروجی آن یکسان باشد را ترانس "ایزوله" می نامند.ترانسفورمر افزایندهاگر سیم پیچ ثانویه یک ترانسفورمر دارای طول سیم بیشتری باشد،با در نظر گرفتن این نکته که توان ورودی با توان خروجی یکسان است،در ثانویه ترانس (به دلیل طول و در نتیجه تعداد دور بیشتر سیم پیچ) ولتاژ بیشتر شده ولی جریان کمتر می گردد.
%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D9%8A%D9%86%D8%AF%D9%87.jpg
به عنوان مثال اگر در ورودی،ولتاژ 220 ولت و جریان 1 آمپر داشته باشیم ودر ثانویه (متناسب با طول سیم) مثلا 250 ولت دریافت نماییم،جریان عبوری از سیم پیچ ثانویه برابر مقدار محاسبه شده زیر خواهد بود یعنی ولتاژ زیاد شده اما جریان پایین آمده و در کل توان بین ورودی و خروجی ترانس یکسان مانده است.این گونه ترانس ها را که ولتاژ خروجی آن افزایش یافته است "ترانس افزاینده" می نامند.به عنوان نمونه می توان به ترانسی که در دستگاه های الکترونیکی برق اضطراری استفاده می شود اشاره نمود.در این گونه دستگاه ها،توسط مدار الکترونیکی،ولتاژDC 12 ولت باتری به ولتاژ 220 ولت AC تبدیل می شود.این عمل توسط ترانس افزاینده به 220 ولت افزایش می یابد.در این نوع ترانسفورمرها قطر سیم مصرف شده در ثانویه نازک تر از سیم اولیه ترانسفورمر می باشد.ترانسفورمر کاهندههرگاه طول سیم پیچ ثانویه از سیم پیچ اولیه ترانس کمتر باشد،قدرت مغناطیسی ایجاد شده در هسته،طول کمتری را تحت فشار قرار داده و این کار باعث کم شدن ولتاژ در سیم پیچ ثانویه می شود.تساوی توان در ورودی و خروجی همانند حالت قبل بر قرار می باشد.طبق فرمول اگر ولتاژ ورودی 220 ولت و جریان آن 1 آمپر باشد و در خروجی،12 ولت داشته باشیم،جریان خروجی با مقدار محاسبه شده در زیر برابر خواهد بود.در این گونه موارد قطر سیم به کار رفته در ثانویه را زیادتر انتخاب می کنند تا بتوانند به جای ولت بیشتر شدت جریان بیشتری را از ترانسفورمر دریافت کنند.ترانس هایی را که ولتاژ خروجی آن کمتر از ولتاژ ورودی است،"ترانس کاهنده" می نامند.البته برای محاسبه طول سیم پیچ ها و ولتاژ ورودی و خروجی و بقیه مشخصات ترانس از قبیل توان هسته و قطر سیم ها،فرمولهای محاسباتی وجود دارد.نمونه این ترانس،ترانس جوشکاری می باشد که در آن برق 220 ولت به یک ولتاژ پایین (جهت جلوگیری از آسیب به انسان) که جریان بسیار بالایی دارد تبدیل می شود.عبور این جریان قوی از الکترود جوشکاری باعث ذوب آن و انجام عمل جوشکاری می گردد.علاوه بر قطر سیم های اولیه و ثانویه،هسته نیز نقش مهمی در میزان توان ترانسفورمر ایفا می کند و اگر قطر هسته از آنچه باید بوده کمتر باشد و میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط سیم پیچ ورودی از حد توان تحمل هسته ترانس بیشتر شود،اتم های هسته مجبور به فعالیت بیشتر شده و تولید حرارت می نمایند که باعث سوختن لاک سیم پیچ ها شده و در نتیجه سیم پیچ ها به یکدیگر اتصال می کنند.در اثر این مساله مقاومت سیم پایین آمده (طول سیم به هم می ریزد) و جریان گرفته شده از برق شهر بیشتر می شود و به تبع آن حرارت ایجاد شده نیز افزایش می یابد.در این حالت لاک سیم ها بیشتر از بین رفته و حرارت زیاد باعث ذوب شدن سیم های مسی و قطع آنها می شود و ترانس کلا می سوزد.
 
بالا